Sagisag ng Bansa

Mga Kababayan, ipinakikilala ang Pangulo ng Republika ng Pilipinas! Siya ay tunay na Pilipino. Nananalaytay sa kanyang mga ugat ang dugo ng mga ninunong nagbuwis ng buhay para sa kalayaan ng Perlas ng Silangan.

Malaking papel na gagampanan ng Pangulo sa susunod na anim na taon na kasaysayan ng Pilipinas at sa direksyong tinatahak nito. Bilang pinakamataas na namumuno sa Bansa, dapat lang na magkaroon ng matalinong pagpili. Bomoboto ang marami batay sa dikta ng kanilang konsensya bagama’t mayroong ding pumipili ng kandidato base sa impluwensya ng lipunan, dugo, lugar, ka-grupo o ka-partido.

Silipin natin ang katangian ng Pangulo na hinahanap ng madla.

“Dapat may matapang na solusyon... at mabilis na aksyon.”

 -Ryan Ang, Cotabato City

“Mahilig mag-joke!”

-JC Sabio, Laguna

“POSITIVELY Inspiring.”

-Maylyn Pagatpatan, Quezon City

“Dapat yung walang takot at matapang!”

-Numar Salik, United Arab Emirates

“Dapat walang takot, walang kinkilingan. Di beholden sa iba. Competent, with experience, at hindi corrupt! Dapat Pilipinong tunay! Hahahah”

-Nayco Yap, Bulacan

Dapat recognize nya na hindi lamang iisang race mayron ang pilipinas . May track record ng doing something about it.

-Ayna Bakre, North Cotabato

Dapat disente, may moral ascendancy, pwedeng ipagmalaki sa ibang bansa, at di kurakot.

-Roy Dimayuga, Caloocan City

“Hindi corrupt, marunong makinig sa mga tao lalo na sa mga mahihirap, patas at may takot sa Diyos.”

Jm Pios, Middle East

May malasakit sa bayan, dedicated at hindi corrupt. Higit sa lahat ay kagalang-galang manalita para magandang ehemplo sa mga kabataan.”
-Gretchen Carter, Australia

“May malinis at mahusay na liderato sa isip, salita at lalo na sa gawa.”

-Jonathan Husain, North Cotabato

“Yung kagaya ng mayor ng Davao...hahaha”

-Edan Hilario, North Cotabato

“May malasakit Sa kapwa. Hindi corrupt, matapang at Walang kinikilingan.”

-Rohaida Salik, United Arab Emirates

“Una sa lahat na katangian ay may takot sa Diyos at hindi ginagawang Diyos ang kanyang sarili.... Batas hindi dahas ang makataong pananaw. Pina prioridad ang edukasyon para mamulat ang lahat sa lahat ng antas ng korapsyon.... May malasakit sa mga nasa abang kalagayan para maitaas ang estado ng pamumuhay gamit ang pagpapaunlad sa ating likas na yaman gaya ng agrikultura at higit sa lahat ay mabigyan ng puwang at ating mga mananaliksik na kababayan para sa ika uunlad ng ating bansa.”

-Treb Almario Villaflor, Quezon Province

“Prinsipyo, puso, at sinseridad na manilbihan sa bayan at may kakayang gumawa ng pagababgo na ramdam Hindi lang ng mga nasa mataas na antas na mamamayan bagkus pati ng nasa laylayan ng lipunan.”

-Kathleen Cecille, Davao Oriental

“Yung may kayang panindigan at isapuso ang Republic Act No. 6713 (CODE OF CONDUCT AND ETHICAL STANDARDS FOR PUBLIC OFFICIALS AND EMPLOYEES)”

-Haydee Ann, Australia

“Piliin ang pamilyang Pilipino...hahaha. Dapat God-fearing at may konsensya tapos may puso sa mga less fortunate at may gender sensitivity.”

-Michael Aldous, Eastern Samar

Sa darating na Mayo Nuwebi, magdesisyon na ang sambayanan. Marami ang umaasang mabago ng sunod na Pangulo ang takbo ng buhay, pulitika at lipunan sa bansa.

Walang magagawa ang isang Pangulo kung hindi magbabago ang mga mamamayan; kung hindi susuporta ang nasa Local Government Units at lahat ng departamento ng Pamahalaan.

Bagama’t nahahati ang mga mamamayan sa limang kandidato sa Pagkapangulo, ang lahat ay naghahangad ng katahimikan at kaunalaran, isang bansang malaya at progresibo.

Dahil magkaiba ang sinusuportahang kandidato, hindi ito dapat maging dahilan upang magkakawatak-watak ang mamamayan.

Sa dulo ng lahat ng pagtututngalian, nasa kamay pa rin ng mamamayan ang tunay na lakas ng Pangulo at Pagbabago.

Silakbo ng Damdamin

Di na kailangan pang mapunit at magkawatak-watak ang sambayanan kung pwede naman palang mabuo at magkabuklod-buklod.

Sa paghahangad ng katiwasan ng lipunan, kaunlaran ng bawat pamayanan at pagbabagong ninanais, hindi na nararapat na magbatuhan ng putik sa mukha.

Ang pagkakaibigan, pagkakamag-anak at pagkakapit-bahay at isama na rin ang katahimikan sa bawat tahanan at pamayanan ay hindi na dapat mapunit dahil lang sa pagdaan ng kampanya at eleksyon.

Hindi ang pagtutunggalian at kaguluhan ang dapat na maipamana sa mga kabataan at sa susunod na salinlahi.

Maraming kalabisan na rin ang nangyayari. Maraming nag-uudyok sa sitwasyon. Kung patuloy ang bangayan at maruming uri ng kampanya at pulitika, darating ang panahon na hindi lang kasaysayan ang hahatol bagkus ay ikakahiya ng susunod na henerasyon ang nakaraan.

Sa wari ko lang naman.

Sino Si Jabidah?

Habang nasa loob ako ng pampasaherong sasakyan sa Cotabato City, may dalawang babae na nasa edad mahigit kwarenta na nag-uusap tungkol sa 18 March bilang isang holiday.

Sabin g isa sa kanila na ang holiday ay bilang Bangsamoro Day subalit wala na siyang alam na ibang detalye tungkol sa mahalagang araw. Tahimik lang akong nakikinig subalit lumipad na ang aking diwa at inalala ang kahalagahan ng 18 March.

Kahit na noong batang musmos pa ako ay lagi ko na lamang naririnig ang tungkol sa Jabidah. Naging bukambibig na ng marami kahit na sa panahong ito ang salitang Jabidah lalo na sa mga tribu ng mga Muslim sa Pilipinas at hindi malilimot ng mga mahilig sa kasaysayan.

Ang kamusmusan ko’y inakit na rin ng pagnanasang malaman kung sino nga ba si Jabidah.  Naging palaisipan tuloy sa akin kung ano nga ba ang nasa likod ng pangalang kakaiba.

Noong 2003, nakatanggap ako ng isang aklat tungkol sa mahaba at armadong pakikibaka sa Mindanao. Naging interesado ako sa laman ng aklat na bumalik tanaw sa Jabidah Massacre na nangyari sa isla ng Corregidor noong 18 March 1968.

Ang isla ay nasa bunganga ng Manila Bay na naging mahalaga sa kasaysayan ng Pilipinas. Ito ay naging isang kampo ng mga magdirigmang Pilipino laban sa mga banyagang mananakop mula sa panahon ng Espanya noong 15 Century hanggang sa Ikalawang Digmaang Pandaigdig at pananakop ng Hapon noong Dekada 40.

Ang isla ay naging saksi sa mga madugong kabanata ng kasaysayan sa buong kapuluan lalo na sa pakikipaglaban ng mga Pilipino sa mga mananakop.

Naging piping saksi rin ang isla sa kamatayan ng mga noon ay kabataang miyembro ng tribung Tausug at Sama mula sa mga Isla ng Sulu at Tawi-Tawi. Ang malagim na pagpataw sa mga kabataang ito ay tinawag na Jabidah Massarce.

Ang sundalong grupo na naghikayat sa mga kabataa mula sa Mindanao ay tinawag na Jabidah, isang pangalan ng babae sa mga kwento at epiko ng mga Muslim.

Kung hindi sa nag-iisang nabuhay sa masaker ay mananatiling kubli sa kasaysayan ang pangyayari. Ang namumukod tanging nabuhay ay si Jibin Arula na 27 anyos sa panahong iyon. Bagama’t sugatan, buong tapang niyang nilangoy ang Manila Bay sa tulong ng isang pirasong kahoy na palutang-lutang sa dagat.

Siya ay inanod ng alon sa dalampasigan ng Cavite at doon siya tinulungan ng mga nagmalasakit. Si Jibin ay namatay noong 2010 dahil sa isang sakuna sa sasakyan sa Trece Martires, Cavite.

Kahit sa panahong ito, hindi pa mapag-alaman ang eksaktong bilang ng mga kabataang hinikayat na magsanay sa Corregidor at namatay sa Jabidah Massacre. Ang mga manunulat ay nagsasabing mula 28 haggang 68 ang namatay sa nasabing pangyayari (may mga nagsasabi na hanggang 200).

Ayon sa mga salaysay at pahina ng kasaysayan, ang ma kabataan ay hinikayat na sumali sa pagsasanay bilang mga kawal ng bansa. Napag-alaman nila na kaya sila sinasanay ay upang angkinin ang Sabah. Ang programang ito ng pamahalaan ay tinatawag na Operation Merdeka (Operation Freedom) sa ilalim ng Rehimeng Marcos.

Hindi umano sang-ayon ang mga kabataang mula sa Sulu at Tawi-Tawi na lumaban sa Sabah dahil kapwa nila Muslim ang makakalaban lalo na’t may posibleng makakalaban nila ang kapwa Tausug at Sama na nakatira sa Sabah.

Ang ipinangakong P50.00 na buwanang sahod para sa kanila ay hindi umano natupad. Dahil sa mga kadahilanang ito ay humiling sila na ibalik na lang sila sa Mindanao subalit hindi sila pinayagan.

Dahil sa pagkadiskobre nila sa motibo kung bakit sila sinasanay bilang mga kawal at sa naging sitwasyon nila sa Corregidor ay nagresulta ito sa madugong pangyayari. Silang lahat ay hindi na nakabalik sa Mindanao maliban kay Jibin.

Nang mapadpad sa mga isla ng Sulu at Tawi-Tawi ang masamang balita ay binalot ng pagdadalamhati ang mga isla at kanilang pamilya. Hindi na natupad ang pangarap nilang makatulong sa hikahos nilang pamilya.

Pinaniniwalaan na ang pagsibol ng grupong Moro National Liberation Front (MNLF) na pinamunuan ni Nur Misuari ay insiprado ng Jabidah Massacre at ang pagdiriwang ng kanilang araw ng pagkatatag ay sa 18 March.

Ang MNLF ay naging sandigan ng armadong pakikibaka ng mga Muslim sa Mindanao noong Dekada 70 at 80 na naging tulay sa paglikha ng Autonomous Region in Muslim Mindanao (ARMM) at pagladga ng 1996 Peace Agreement ng Pamahalaan ng Pilipinas at Pamunuan ng MNLF.

Ang 18 March ay isang holiday sa maraming lugar sa Mindanao bilang Bangsamoro Day, pag-alala sa Jabidah Massacre at MNLF Foundation Day.

Mula sa aking kamusmusan, nasaksihan ko na ang digmaan at ang dulot nitong kahirapan at pagdurusa sa mga lugar sa Mindanao.  Hanggang sa kasalukuyan ay patuloy pa rin ang pangarap ng marami na matuldukan na ang kaguluhan sa Mindanao.

Para sa Aking Nawalang Kaibigan

Maraming taon na ang lumipas pero hindi ko malimot ang mga huling sandali at sitwasyon nang lisanin ko ang dating bayan. Kapwa tayo may pangamba lalo na at inaatake ka ng matinding sakit ng ulo na halos hindi mo maipaliwanag. May hinala ka noon at sa akin mo lang sinabi, baka may matindi kang karamdaman sa utak dahil sa laging pagsumpong ng matinding sakit.

Una tayong nagkakilala sa paaralan noon sa kolehiyo bilang mga baguhan na puno ng pangarap at pag-asa. Pareho tayong anak dalita at hikahos, mga nagsumikap upang mapabilang sa scholars sa school at sa gayon ay mabawasan ang gastusin sa paaralan.

Mas lalo tayong pinaglapit ng tadhana dahil naging kapitbahay pa tayo nang lumisan ako sa dating tinutuluyan kong pamilya. Ang kahirapan sa buhay ang nagbigkis sa atin at nagturo king paano ang mangarap. Nagdadamayan tayo sa bawat dusa at pagluluksa. Nag-uutangan ng pera kapag nagigipit.

Lagi rin akong naliligalig sa tuwing hindi ka nakakapasok at sa tuwing sinasabi mong sinusumpong ka ng matinding sakit ng ulo at gusto mong pukpukin ng martilyo ang ulo mo o ihampas sa mesa. Baka nga tama ang hinala mo na may brain cancer ka (simba ko na hindi).

Wala pang mobile phones noon o social network. Kung may e-mail man ay sa corporate world pa lang. Sa aking paglisan, naiwan kitang nag-iisa bagama’t hindi ko sinadyang lumayo. Naging magulo ang mundo ko dulot ng hidwaang pampamilya.

Laking gulat at tuwa ko isang araw makalipas ang ilang buwan dahil may natanggap akong sulat mula sa iyo at may pinadala ka pang isdang bulad. Sinubukan kong sulatan ka pero mukhang naligaw sa masalimuot na mundo.

Pagkalipas ng mahabang panahon, wala na tayong balita sa isa’t isa. Sa mga pinagtatanungan ko ay hindi ka nila kilala o wala silang balita sa iyo maging sa dati mong inuuwian.

Noong makabalik akong muli sa tahanan ng karunungan, sumali ako sa school publication bilang guest writer. Kabilang sa paborito kong sinulat ay tungkol sa iyo bilang kaibigang nawala sa paningin pero hindi sa gunita.

Nang magkaroon ng Facebook, sinubukan kong hanapin ka pero wala talaga. Maraming beses kong ginawa ang hanapin ka sa online media subalit maging si Google ay hindi ka kilala. Naging palaisipan tuloy sa akin kung ano na ang nangyari. Paano kung may kanser ka nga? Paano mo hinirap ang mundo lalo na at ayaw mong ipaalam sa iba ang sitwasyon mo?

Nawalan na ako ng pag-asa minsan na mahanap ka at pinaniwala ang sarili na sadyang may mga kwentong nagwawakas sa matinding kalungkutan. Iwinaksi ko na sa sarili na makita ka pang muli.

Hindi pa rin ako pinapatahimik ng aking imahinasyon. Nagsasabi ang utak ko na baka buhay ka pa. Kaya noong 07 February 2016 ay naisipan ko muling hanapin ka. Hinanap nga kita sa Facebook at ayaw umayon ang pagkakataon dahil patay sindi ang signal ng internet mula sa banyagang bansa.

Bahagya akong natuwa nang may mga kapangalan kang lumitaw sa Facebook. May dalawang accounts na pinakamalapit sa description mo. Nagbakasakali na isa sa inyo ang totoong ikaw. Nagpadala ako ng mensahe sa isang kapangalan mo.

Sinabi ko sa mensahe na hinahanap ko ang isang kaibigan na matagal kong hindi nakita. Binigay ang ilang detalye tulad ng taon, lugar at pangalan. Walang reply ang aking mensahe. Marahil ay hindi pa bukas ang may-ari ng account.

Tiningnan ko ang mga posts sa wall ng pinaghihinalaan kong ikaw. Mukhang may lukso ng dugo. Mukhang magkakatotoo na muli kang makita. Ang mga larawan ay may pagkakahawig sa iyo. Pero, paano kung mali ang lahat? Paano kung wala ka na?

Aabangan ko sa bawat sandali na magkaroon ng kasagutan ang aking mga tanong sa pamamagitan ng may-ari ng Facebook account. Sana nga, makita kang muli pero kung ano man ang hatid ng kapalaran, handa akong malaman ang totoo at nang mabigyan ng tuldok ang nakaraan.

07 February 2016
Kathmandu, Nepal

Sulyap sa Nakaraan: Pagbabalik

Ayaw ko na sana alalahanin pa subalit laging nagbabalik sa gunita. Bago pa ito tuluyang ilibing ng tadhana sa puntod ng paglimot, sasariwain kong muli at ibabahagi sa unang pagkakaraon.

Sa edad na 16, nahinto ako sa pag-aaral. Katatapos ko lang noon sa high school sa probinsya sa Central Mindanao. Dahil hindi ako nakapag-aral agad bundod na rin ng kahirapan, nagpaalam ako sa aking Ina na sumama sa Manila sa isang kamag-anak na recruiter.

Fast forward natin dahil mahaba at masalimuot ang susunod na kabanata.

Mahirap ang buhay Manila lalo na kung walang matinong trabaho. Sa isang squatter area kami nakatira noon sa Pasay sa Reclamation Area kung saan nakatayo ngayon ang SM Mall of Asia.

Sumubok ako mag-apply. Naging assistant ako sa isang music studio sa Taytay, Rizal, naging sales representative sa Pasay at assistant tutor sa isang nursery home school sa Pasig. Hindi ako nagtagal nagtagal sa mga trabahong iyon.

Fast track uli tayo. Kabilang sa di ko malilimutan ay noong mag-apply ako sa Ihaw-Ihaw, Kalde-kaldero, Bakahan at Manukan sa may Roxas Boulevard, Pasay City.

Naghahanap sila ng waiter. Dala ko ang aking papeles at nag-apply. Nagkaroon ng konting interview. Sinabihan ako na kailangan nila na magaling unawit dahil pinapaawit din nila ang kanilang crews.

Dahil gusto kong makapagtrabaho, nagpakapal ako ng mukha. Pinapraktis nila ako kasama ang kanilang gitarista at mababait na singing waiters and waitresses.

Gusto kong umurong pero napasubo na ako. Nandoon na ako at nagbabakasakali na makuha ako. Kailangan ko ang trabaho.

Pagkatapos ng praktis ay pinaharap na ako sa mga kumakaing kustomer nila. Nahihiya ako noon lalo pa't tila mayayaman ang mga kustomer.

Kinanta ko ang "Pagbabalik" ng Asin dahil iyon ang memorize ko. Nakikita ko ang samu't saring reaksyon ng mga kustomer. May mga nakangiti at may nagbubulungan. Marahil ay halata nila na nasa audition pa ako dahil iba ang damit ko sa mga crews at ako lang ang di naka-uniform.

Tiniis ko ang hiya sa ngalan ng munting pangarap. Nang matapos ang kantahan ay pinawisan ako. Agad kaming bumalik sa loob sa dressing room ng mga crews.

Para akong naiipit sa nag-uumpugang maiinit na kaldero at kawali hehe. Naisip ko na sadyang nakakahiya lalo na at sumunod na kumanta ay pang Tawag ng Tanghalan ang galing.

Sinabihan ako ng kanilang lider na magpraktis pa ako at bumalik na lang kung magaling na ako.

Habang papalayo ako sa restaurant ay bumabalik sa aking isipin ang mga eksena noong nasa loob ako. Hindi ko na pinangarap bumalik dahil di rin ako papasa. Di naman ako mang-aawit kahit mahilig ako sa musika.

Nagsimula akong muli. Hindi tumigil sa pagbabakasakali at hinanap kung saang sulok nakakubli ang aking mga pangarap. Inanod ako ng panahon pabalik sa Bayang Sinilangan.

Fast forward tayo uli.

Nagpakasakit, nakibaka, nagpagal at nangarap. Nakatapos ng dalawang kurso, nakapagtrabaho sa pamahalaan at pribadong sektor.

Hindi ko inakala na palarin ako at pumabor sa akin ang magandang kapalaran. Ngumiti sa akin ang tadhana na minsang nagbiro. Nakapagtrabaho sa anim na bansa at nakarating na sa labing anim na bansa.

Ngayon ay nasa Nepal ako, isang bansang tinagurian bilang Top of the World. Isa akong humanitarian aid worker bagamat sumasalang din sa development work.

Balang araw ay babalik ako sa Pasay at muling papasok sa restaurant sa Roxas Boulevard hindi para mag-audition kundi para makinig sa himig na minsang umawit sa aking pangarap.

Salamat sa pagbabasa. Marami pang yugto na pwede kong sulatin. Sa ngayon, ito muna.

24 January 2016
Gorkha, Western Area
Nepal

Buhay sa Labas: Kaldero

Araw ng Linggo sa Kathmandu, walang pasok sa trabaho. Pagkatapos umpisahan ang isang technical document na kailangang tapusin sa araw na ito, lumabas ako para makipagkita sa isang dating kasamahan at makapamalengke na rin.

Habang namamalengke ay wala akong listahan. Bibilhin na lang kung ano ang kailangan at maaaring maisip. Una sa listahan ay pagkain lalo na at kahapon ay nakapamili na rin ako ng ibang gamit nang samahan ang isang kasama sa trabaho na mamalengke bago bumalik sa field office.

Nasa Kathmandu ako dahil may field office din kami dito kasama sa dalawang field bases na sinusuportahan ko. Kapag nasa Kathmandu ay nakakapasyal ako at nakakabili ng halos lahat ng kailangan ko maliban sa rubbing alcohol na hindi available sa supermarket (masubukan nga sa pharmacy, lagi na lang nakakalimutan).

Sa Bath Batheni, Kalanki ako namimili, ang pinakamalaking shopping mall sa buong Nepal pero walang binatbat kung malls sa Pilipinas ang pag-uusapan. Ito ay singlaki lamang ng Ice Skating Rink ng MOA sa Pasay pero ito na ang pinakamalaki.

Habang nakapila para magbayad, kinabahan ako dahil mukhang hindi sapat ang perang nadala ko maski na tinantiya ko rin na konti lang ang bibilhin.

Bawat piraso ng pinamili ko ay siya kong tutok sa monitor. Tuwang-tuwa ako at hindi ako napahiya sa pila dahil may natirang NR60.00 (Nepali Rupees) sa akin.

Gusto ko sanang sumakay ng taxi dahil dalawang bags ang nabili ko at alam kong mahirap maglakad ng mahigit 30 minuto pabalik pero mga NR500 ang kailangan. Nagtiis akong maglakad at ang NR60 ay pakaiingatan ko bilang pambayad kung sakaling may maaapakan akong kamatis.

Medyo nangalay na ang kanang kamay ko sa pagbitbit ng isang bag habang naglalakd nang biglang tumahol ang aso sa tapat ko. Dahil takot ako sa aso (simula pa ng bata pa ako) ay nagitla ako at kinabahan. Baka hahabulin o kakagatin ako. Mabuti na lang at ang lalaking kasalubong ko na may kargang sako ang tinatahulan ng aso. Napangiti na lang ako.

Pagkalipas ng mahigit 30 minuto ay nakabalik na rin ako sa tinutuluyan naming pansamantala na hotel. Dahil roving ang role ko ay nasa hotel lang muna ako. Kung sa hotel lagging kumain ay hindi kasya ang allowance dahil sobrang mahal. Bukod sa 10% na service fee ay may 20% pa na pataw ng tax na kinukuha sa customer. Mabuti pa sa Pilipinas dahil sa kompanya o negosyante binabawas ang tax.

Lagi akong lumalabas at kumakain sa lokal na restaurant para mas tipid at maiba ang menus. Madalas ay hinahanap ko ang pagkaing nakasanayan lalo na at lahat ng restaurant sa Nepal ay gumagamit ng masala at sili.

Sa pagpunta sa supermarket, naisipan kong bumili ng rice cooker para kahit saan mapadpad na may kuryente ay makakapagluto ako at mabawasan ang pagkain sa labas. Sa loob ng dalawang araw ay marami-rami na rin ang napamili ko. Iiwan ko ang ilang gamit at bagahe sa stock room ng hotel kapag bibiyahe na ako sa isa pang field office pero nakakatiyak akong dadalhin ang aking kaldero.

Ang mga nabili ko ang sumusunod:

ü  Rice cooker na siya kong magiging bagong best friend. Mabuti at may nahanap akong pinakamaliit na nakita ko sa tanang buhay ko.

ü  Baonan (isang plastic at isang stainless) bilang plato na rin at lalagyan ng pagkain

ü  Noodles na gawa Nepal na sinasabing “healthy” dahil mula sa “5 Grains” tulad ng wheat, soya, corn, buckwheat at barley.

ü  Pansit na gawa ng Nepal

ü  Tuna at Sardinas na de lata mula ng Thailand

ü  Biscuits bilang emergency food

ü  Toyo na mula sa Thailand

ü  Bigas na mula sa hagdang-hagdang palayan ng Nepal

ü  Honey para pampasigla mula sa bulubundukin ng Nepal

ü  Toiletries at grooming kit para sariwa pa rin tingnan

ü  Gulay, prutas at rekados

Malaki ang pasasalamat ko dahil di hamak na mas maganda ang sitwasyon ko dito sa Nepal kumpara sa nakaraan kong deployments sa ibang bansa.

07 February 2016
Kathmandu, Nepal